Кокей Эмине «Альме битайнынъ джезвеси»

Кокей    Эмине  (МДУМ «Зуя 2 санлы   орта    мектеби»  6 сыныф талебеси)

«Альме битайнынъ   джезвеси»

Эр  бир   къоранта  чешиттир…
Эр  бир  аиледе  эвель-эзельден къалгъан адетлери, къыйметли  шейлери   бар…
Аметовлар  аилеси де  истисна дегиль…

Бу  аиленинъ энъ къыйметли  шейлеринден  бири- бу  къаве  джезвеси.

Бираз тарихкъа далайыкъ. Бу   бакъыр  джезвени 1935  сенеси  Багъчасарай усталары     япкъанлар.  Аметовлар   аилесине  кельген   къудаларгъа   тамам  бу  джезведен  къокъулы, лезетли   къавелер  пиширильди.  

 

1944  сенеси къырымтатарлары  сюргюн  этильгенде,
Альме  битай   энъ   къыйметли  шейлерини   топлагъанда    бу  къаве джезвесини  де   ала.

Аметовлар   аилеси  башта   Уралгъа  тюштилер,   эписи   бир  ерде  топланып,  оджакъта  умумий  къазанда    ашлар    пиширдилер,  вакъыт -  вакъыттан  асретлик  чекип,   къавелер  ичтилер. Бу   къаве джезвесининъ   устюнде   олгъан   куе  излери   бунъа  исбаттыр.  Куе  излери  саде  дегильдир,   бу   Альме   битайнынъ   аилесининъ   айырылмаз   бир   къысымы,  тарихыдыр.

1950 сенеси     Аметовлар  Самаркъанд  шеэрине  кельдилер ве  аиленинъ  сонъки, кичик  къызы  Зибиде   озь  къорантасыны   къурды. Альме   битай     бакъыр   къаве джезвесини    къызына   бахшыш  оларакъ   берди.
       Къыйметли    джезвени   янъы   тизильген  къоранта   козь  бебеги  киби  сакълады.  
      Йыллар  кечти…   Зибиде   битанынъ   учь   огълу   етиштилер, эвлендилер.  Келинлер сабасына   къыйметли   бакъыр  джезведе  келин  къавесини  пиширдилер.   
       Зибиде   бита   къызы   олмагъаны   себебинден
къаве  джезвесини   эдие  оларакъ   учюнджи   келинине  Анифеге  бере  ве   бутюн   тарихыны тафсилятлыджа  анълата. 

     1990   сенеси   Зибиде   бита   ве   онынъ   къорантасы    Къырымнынъ   Сакъ  районына , Трудовое  коюне   кочип   келелер.   Бакъыр  джезве  озь  хызметини  энди  Анифе
келиннинъ    эвинде    девам   эте.

Эльбетте,  эскиден япылгъан   шейлернинъ    къыймети   бам-башкъа.
              Вакъыт    сув  киби   акъып  кечти…
      Энди   Анифе   ханумнынъ   да  эвлятлары   буюди,  эвине   къудалар   келип  башлады.  2004   сенеси  Кельдалиевлер   аилесинде    той   олып  кечти,   Зибиде   битай  озь   келининен   меслеатлашып  Альме   битайдан   къалгъан  бакъыр  джезвени  торунына,   Алимеге   бермеге   ляйыкъ    кордилер.   
              Энди,   Альме   битайнынъ   бакъыр   джезвеси  озь   хызметини    Къарасувбазар   больгесининъ, Зуя  къасабасында   девам  эте. 
              Торуннынъ   эвляды   бу   шейге  буюк  урьметини   косьтере.

( суретте :  Альме   битайнынъ   Рустем  торунынынъ    Земине   торуны.    Зуя   къасабасы)

Дюнья къаиделери, шартлары денъише,
амма, Сен озь аиленънинъ адыны, тарихыны сакъламагъа истесенъ,
къарт деделеринъден къалгъан, оларнен берабер бутюн омюр кечирген шейлерни
буюк урьмет иле сакъламагъа борджлусынъ.