пятница, 20 марта 2015 г.

Галиева Элина "Къартанамнынъ джезвеси"


Галиева Элина (МДУМ «Васильевка орта мектеби» 6 сыны талебеси)






Къартанамнынъ джезвеси



Эр бир къорантанынъ несильден – несильге кечип кельген ве олар ичюн пек къыйметли олгъан шейлери бар. Бизим къорантамызда да кечмишни, тарихны хатырлаткъан, анама мирас къалгъан  къыйметли джевзе ве эльбез бар. Джевзе – къырымтатар халкъынынъ куньделик савут-саба эшьяларындан бири. Къырымтатар халкъы мусафирчен бир халкъ олгъаны ичюн, къаве ичюв адети яшайышнынъ эр бир саасынен багълыдыр. Анам эр кунь саба бу джезведе къаве пишире. Мусафирлер кельгенде, анам бу джезвенинъ тарихыны, кимден мирас къалгъаныны тариф эте.


Къадимий Къарасубазарнынъ Азберди коюнде Ребия битай ве Абджемиль къартбабам яшай эдилер. Ребия битам нагъышламагъа пек севе ве уста нагъышчылардан бири эди. Абджемиль къартбабам исе, бакъырдан джевзвелер ясай эди.  Биз де бу джезвенен  бу куньде къулланамыз. Къартбабам ве къартанам аилесинде къуллангъан джезве бизим кунюмизге етип кельди.

1925 сенеси  Ребия битам ве Абджемиль къартбабам эвленелер. Азберди коюнде яшайлар. Оларнынъ дёрт  эвлятлары  ола, учь къыз ве бир огълан.
1940 сенеси меним Мерьем битам догъула. 1943 сенеси Мерьем битам учь яшыны толдургъанда, Къарачёль коюнде Абджемиль къартбабамны битамнынъ козь огюнде атып ольдюрелер.




1944 сенеси майыс  18 куню бутюн къырымтатар халкъынен берабер сюргюнликке огърай.
Дерт баланен къалып, бутюн сюргюнлик къыйынлыкъларыны башындан кечире. Къорантасынен
Уралгъа тюше.
Балаларынынъ джаныны къуртармакъ ичюн, Урал дагъларында чалыша.
1955 сенеси Махачкала шеэрине кочелер. Халкъынен бераберликте олмакъ ичюн,
1958 сенеси Озьбекистаннынъ Коканд шеэрине кочип келелер.







1960 сенеси Мерьем ве Нусрет къартбабам эвленелер. Ребия битам мирас оларакъ мараманы ве джезвени Мерьем битама багъышлай.

«Бир кунь тувгъан эвиме къайтырым  ве Ватаныма къавушырым», - деп, Ребия битам умют эткен эди. Ве 1989 сенеси Ана-Ватан  Къырымгъа озьлери яшагъан Азберди коюне кочип келелер. Ребия битам яшагъан эвде, рус аилеси яшай. Озьлерининъ  эвлери янында башкъа эв сатын алдылар, амма, Ватанында чокъ яшамакъ къысмет олмады, 1992 сенеси бу дюньяны эбедий терк этти.







Мен, Мерьем битама бу дегерликлерини сакълап кельгени, бойле меракълы хатырлавлары ичюн миннетдарым.
Мен де, къысмет этсе, оны йыллар девамында сакълап тутмагъа ве келеджек несилимизге еткизмеге тырышарым.

Ватанымызгъа севги ашлап, бу шейлерни мирас этип сакъларым. 

Комментариев нет:

Отправить комментарий